Baikortasun kritikoa
“Zela doa euskara? Ondo, oso geizki
ala erdipurdi?” izan zen hitzaldiaren hasieran Andonik ikusleei
egin zien galdera, eta ikusle guztiek altxatu zuten eskua “erdipurdi”
aukerarekin.
Baikor izateko arrazoiak ematen
dizkigun hiru datu eman zituen:
- Inoiz baino jende gehiagok daki euskaraz.
- Inoiz baino lur eremu zabalagoan egiten da euskaraz.
- Gero eta gai gehiagori buruz hitz egiteko gai gara euskaraz.
- Inoiz baino jende gehiagok daki euskaraz.
- Inoiz baino lur eremu zabalagoan egiten da euskaraz.
- Gero eta gai gehiagori buruz hitz egiteko gai gara euskaraz.
Eta datu horietako bakoitzaren bainak
ere azaldu zituen:
- Jende gehiagok ezagutzen du baina erabilera ez da igo.
- Lur eremu zabalean egiten da baina lurralde askotan oso gutxi.
- Gai gehiagori buruz hitz egiteko gai gara baina bestelako funtzio batzuetan galera izan dugu.
- Jende gehiagok ezagutzen du baina erabilera ez da igo.
- Lur eremu zabalean egiten da baina lurralde askotan oso gutxi.
- Gai gehiagori buruz hitz egiteko gai gara baina bestelako funtzio batzuetan galera izan dugu.
“Gaur egun ume guztiek dakite
vertebra hornoa dela baina inork ez daki euskaraz
mehatxatzen.”
“Azken urteotan hizkuntzaren funtzio formalak lantzen gastatu dugu energia, eta ondo gastatutakoa izan da, baina behar bada heldu da garaia energia beste kontu batzuetara ere bideratzen hasteko.”
“Azken urteotan hizkuntzaren funtzio formalak lantzen gastatu dugu energia, eta ondo gastatutakoa izan da, baina behar bada heldu da garaia energia beste kontu batzuetara ere bideratzen hasteko.”
{mosimage}
Konstatazioak: hautuaz, legeaz eta aizkoraz.
“Historian lehen aldiz, ez dago
euskaldun elebakarrik eta danok dakigu besteak badakiela gazteleraz.
¿Verdad que si? Beraz, euskaraz egiten dugun bakoitzean
aukeratzen ari gara eta horrek meritu handia dauka. Historian lehen
aldiz gertatzen da hori. Harro egoteko motiboa da baina ez gara behar
bezin harro sentitzen”.
“Legea alde behar dugu. Horrek ez du
ezer ziurtatzen baina argi dago hori gabe ez dagoela aurrerapauso
handiak ematerik. Erkidegoko datuak Nafarroako eta Iparraldekoekin
alderatu besterik ez dago hori horrela dela ikusteko”.
“Hizkuntza eta aizkora
alderantzizkoak dira. Aizkora zenbat eta gehiago erabili kamutsagoa
baina hizkuntzarekin alderantziz gertatzen da; zenbat eta gehiago
erabili orduan eta zorrotzagoa. Ez dezagun pentsatu euskaraz jakin
arren egiten ez duenak bere borondatez egiten duenik, baizik eta ez
duela egiten, ez daukalako mingaina aski zorrotza”.
Politika berri eta irudimentsuen
beharraz
“Neurri berriak probatzen hasteko
ordua da beharbada. Boutade bat izan daiteke baina testuliburu
aspergarriak ingelesez ateratzen hasi behar genuke beharbada, eskola
hori amaitutakoan gaztetxoak euskaraz egiteko gogoz atera daitezen”.
“Hizkuntzaren helburua ez da hizkuntza ondo egitea. Hizkuntzaren helburuak hizkuntzaz kanpokoak dira: bikotea konkistatzea, amaren barkamena lortzea, norbait mehatxatzea... Azken 35 urtean denok bihurtu gara filologoatxoak baina preokupatu behar genuke gehiago egiten laguntzeaz, okerrak zuzentzen ibiltzeaz baino”.
“Hizkuntzaren helburua ez da hizkuntza ondo egitea. Hizkuntzaren helburuak hizkuntzaz kanpokoak dira: bikotea konkistatzea, amaren barkamena lortzea, norbait mehatxatzea... Azken 35 urtean denok bihurtu gara filologoatxoak baina preokupatu behar genuke gehiago egiten laguntzeaz, okerrak zuzentzen ibiltzeaz baino”.
{mosimage}
Euskara bizitzako eremuetan: familia, kalea...
Euskara bizitzako eremuetan: familia, kalea...
Familia
“Gaztetxoek erdarara jotzen badute da etxean ez diegulako mingaina behar beste zorroztu. Gaur egun familiak askotarikoak dira eta ez da erraz familietan eragiteko politikak asmatzen”.
“Gaztetxoek erdarara jotzen badute da etxean ez diegulako mingaina behar beste zorroztu. Gaur egun familiak askotarikoak dira eta ez da erraz familietan eragiteko politikak asmatzen”.
Kalea
“Multilinguismoa ona izango da hemendik denbora gutxi barru. Laga kontuari nahasten eta hemendik urte batzuetara ikusiko dugu hori gure aldekoa izango dela. Dagoeneko gazteleradun elebakarrak ez dira atrebitzen esaten a mi en cristiano moduko esaldiak. Espainolek uste dute denok jaiotzen garela espainiarra jakinda eta gero beste hizkuntza bat ikasi dugulako zortedunak garela: ¡que suerte tienes!”.
“Multilinguismoa ona izango da hemendik denbora gutxi barru. Laga kontuari nahasten eta hemendik urte batzuetara ikusiko dugu hori gure aldekoa izango dela. Dagoeneko gazteleradun elebakarrak ez dira atrebitzen esaten a mi en cristiano moduko esaldiak. Espainolek uste dute denok jaiotzen garela espainiarra jakinda eta gero beste hizkuntza bat ikasi dugulako zortedunak garela: ¡que suerte tienes!”.
“Katalanek gehiago eusten omen diote
euren hizkuntzari inguruan gazteleradun hiztunak dituztenean ere.
Bai, baina katalanaren eta gazteraren arteko distantzia linguistikoa
ez da euskara eta gazteleraren artean dagoena”.
“Lehenengo hitza euskaraz egitearena
ez da tontakeria, gero eta garrantzitsuagoa da, gero eta jende
gehiagok dakielako euskaraz. Gainera, euskaraz egiten digunari ia
muxu ere ematen diogu eta. Gasteizko antro batean sartu eta zerbitzen
digun neska beltxaranari ere egin diezaiogun”.
“Horregatik dira garrantzitsuak
Berbalaguna moduko egitasmoak. Aukera ematen diolako bestela egin
ezin duenari”.
Lantokia
“Ohiturak indar handia du lanean.
Ahalagin handiak eta onak egiten ari dira baina gauzak oso poliki
doaz. Segi beharra dago”.
Kirola
“Zarautzen eskubaloia oso euskalduna
da eta futbola ez. Jendea segituan batzen da irabazlearengana
hizkuntza kontuetan ere. Horregatik, herri edo talde batean euskara
nagusitzen denean eta hegemonikoa bihurtzen denean, segituan batzen
da jendea ingurura”.
“Sozioekonomiak eragin handia du.
Zarautz kanpotik etorritako jendearekin euskaldundu den moduan,
Plaentxi erdaldundu egin da. Eman denbora eta ikusiko da harreman
linguistikoek ze bilakaera izaten duten”.
Eskola
“Ereduek badute zentzurik gaur egun? Denak D ereduan behar lukete, besteekin batera hizkuntza menderatu dezaten”.
Hedabideak
“Ereduek badute zentzurik gaur egun? Denak D ereduan behar lukete, besteekin batera hizkuntza menderatu dezaten”.
Hedabideak
“Ia ahaztu egiten zaigu ETB zertarako
sortu genuen ere. Erdarazko katea sortu eta ETB2 deitu
ziotenean sartu ziguten ederra. Gero audientziak agintzen hasi
zirenetik ETB2 kate nagusi bihurtu da. ETBri gogorarazi behar zaio
zertarako sortu zen: hizkuntza normalizatzeko”.
Teknologia
berriak
“Garen astakirtenak izateko presentzia handia daukagu interneten eta teknologia berrietan. Badirudi alde horretatik egin beharrekoak nahiko ondo egiten dihardugula”.
“Garen astakirtenak izateko presentzia handia daukagu interneten eta teknologia berrietan. Badirudi alde horretatik egin beharrekoak nahiko ondo egiten dihardugula”.
{mosimage}
Konplejuak gainditu beharra: euskaldunberriena eta ertzetako euskararena
Konplejuak gainditu beharra: euskaldunberriena eta ertzetako euskararena
“Euskaldunberriei konplejuak kentzen
lagundu behar diegu. Ez gaitezen izan elkarren komisario
linguistikoak eta lagundu diezaiogun elkarri konplejuak gainditzen”.
“Euskara batu esaten diogunetik
urrunen dauden hizkuntza aldaera edo euskalkiak onak dira.
Plaentxiarrek euskaraz oso ondo egiten duzue. Izan dira garai batzuek
erdialdeko euskara hobea zenaren ustea zabaldua izan dena eta
ertzetako euskara darabilten euskaldunek sinetsi dute euren euskara
ez dela ona. Hori ez da egia eta konpleju horiek kendu behar ditugu”.
Azken ondorio batzuk
Azken ondorio batzuk
“Gaztelerez egiten duten gaztetxoak
ez dute egiten gazteleraz cabroncete batzuk direlako. Lagundu
diezaiegun mingaina zorrozten”.
“Hizkuntza maite behar da gugandik
kanpoko faktorrengatik baina baita barrukoengatik ere. Horiek biek
elkarrekin joan behar dute”.
“Euskaraz egiteak meritu dauka, denok
gazteleraz egin dezakegun garaiotan”.
“Plaentxin ia euskaldunak diren
pertsona asko badago, badakizue, lehenengo hitza euskaraz eginaz
aurrera egiteko aukera duzue”.
“Gure jarrerak eta ohiturak biribildu
behar ditugu, egiten dihardugun ahaleginak neurriko zifra bihurtuko
badira”.
{mosimage}